Op naar minder grondstofverbruik en meer afvalrecycling
Van 19 t/m 23 mei 2025 vindt de tweede editie van Zorg zonder Afval plaats. Een week lang staat minder afval en betere afvalscheiding in de zorg centraal.
Doe mee aan de gedragscampagne Zorg zonder Afval 2025! Je kunt je organisatie hier aanmelden. Vanaf april krijg je als deelnemer toegang tot de (gratis) online campagnetoolkit met actiematerialen. Met deze materialen kun je acties op maat organiseren, passend bij de eigen organisatie.
Deze zorgorganisaties zetten zich in mei in voor minder afval, betere afvalscheiding en meer afvalbewustzijn bij medewerkers en cliënten.
In 2026 25% minder ongesorteerd restafval
De klimaatcrisis is de grootste bedreiging voor onze gezondheid. In Nederland is de zorgsector verantwoordelijk voor 7% van de CO2-voetafdruk, 13% van het grondstofverbruik en 4% van alle afvalstromen. De Zorg zonder Afval campagne is een actie in het kader van de landelijke Green Deal Samen werken aan duurzame zorg. Ruim 500 partijen werken nu in de green deal samen aan duurzame zorg, waaronder de zorgbranches ActiZ, de Nederlandse ggz, VGN, NVZ en NFU, de Groene Zorg Alliantie, verzekeraars en MPZ.
De zorgsector streeft binnen het Green Deal thema Circulair naar 25% minder ongesorteerd restafval in 2026 (t.o.v. 2018) door:
✔ Minder grondstoffen te verspillen
✔ Duurzamere producten te gebruiken
✔ Beter afval te scheiden
Het kan én loont!
Campagnetoolkit en draaiboek
Met de online campagnetoolkit – vol actiematerialen, bespaartips en draaiboek – organiseren deelnemende zorgorganisaties acties op maat, passend bij hun organisatie. Duurzaamheidsmascotte Sparky is ook van de partij! Deelnemers ontvangen na inschrijving een link naar de toolkit.
Marco Lagrand (programmamanager duurzaamheid): “Deze vraag krijgen we regelmatig uit de organisatie. Wordt niet alles daarna gewoon weer bij elkaar gegooid? Nee dus. Onze partner GP Groot heeft om deze vraag visueel te maken voor ons een afvaldisplay gebouwd waarin onze medewerkers kunnen zien wat er gemaakt wordt van ons afval. Nieuwe flessen van medicinaal glas, plantenbakjes van bluewrap etc. Dit helpt in het besef dat afval scheiden helpt en geeft onze medewerkers ook inzicht in wat ervan wordt gemaakt. Dit gaat ons helpen om nog beter te scheiden. De Noordwest Ziekenhuisgroep is trots op haar medewerkers die in 2023 34.213 kg plastic hebben gerecycled en 6.505 kg bluewrap. Op naar meer grondstof en minder afval!”
Care: afvalpreventie (1)
Zwerfafval opruimen | Zorggroep De Opbouw
Schoon- en fitweek Prinsenstichting (onderdeel De Opbouw)
Vorig jaar september ruimden 100+ cliënten, collega’s en vrijwilligers samen 74,3 kg zwerfafval op. Met prikkers, afvalzakken en gezonde snacks ging iedereen de wijk in. Als beloning ontvingen alle deelnemers een afvaldiploma!
Mensen reageerden ontzettend leuk op de actie: “Ik ben super blij met jullie actie, ik hoop dat collega’s en cliënten ook buiten deze week om bewust blijven van (zwerf)afval.“
“We hebben vanmorgen ons eerste rondje gelopen. De buren waren erg blij dat wij dit deden. En de cliënten vonden het heel leuk om te doen. Morgen gaan we weer.”
Succes: minder verpakking voor IVI-setjes!
Op de poli Oogheelkunde viel het op hoeveel onnodig plastic werd gebruikt voor IVI-setjes – 350 bakjes per week (afbeelding 1 en 2)! Een Technisch oogheelkundig assistent (TOA) schakelde de inkoper in en vond een slimmer alternatief: een klein zakje (derde afbeelding). Nog beter? Sinds maart 2024 zijn zelfs de zakjes verdwenen, en worden de instrumenten los steriel verpakt. Een grote winst voor minder plastic én afval!
Care: afvalrecycling (1)
Afvalrecycling | Zorggroep De Opbouw
Circulaire bank: “Neem plaats op de meest unieke zitplaats van Nederland”
Deze unieke bank is gemaakt van gerecycled plastic, verzameld en vermalen door cliënten van Zideris. Plantenpotjes en mayonaise-emmers kregen via een 3D-printer een tweede leven! Het stevige ontwerp zorgt voor een lange levensduur, en na gebruik kan het plastic tot tien keer opnieuw worden verwerkt. Misschien wordt deze bank in de toekomst wel een stoel of plantenbak! De informatie van de bank staat verzameld in een materialenpaspoort, op basis van blockchain technologie. Zo blijft de informatie ook voor de toekomst geborgd.
Met aandacht voor duurzaamheid, innovatie én cliëntparticipatie is dit niet zomaar een bank – het is een statement. En je kunt er ook gewoon lekker op zitten!
Cure: afvalrecyling (1)
Van gebruikt verpakkingsmateriaal naar tassen voor patiënten | Amphia
Bij elke operatie gebruikt Amphia PP-doeken om operatie-instrumenten te verpakken. In plaats van ze weg te gooien, worden ze gerecycled – soms zelfs tot Amphia-tassen! Dit bespaart jaarlijks 3.000 plastic tassen en voorkomt 1.878 kilo CO2-uitstoot, vergelijkbaar met vier retourvluchten Amsterdam-Barcelona. Dankzij de samenwerking met Ons Label Breda krijgen patiënten nu een duurzame tas voor hun kleding en schoenen. Een mooi voorbeeld van hergebruik in de zorg!
Amphia is één van de eerste ziekenhuizen in Nederland dat van haar afval een bruikbaar product maakt.
Care: afvalscheiding (2)
Gescheiden afvoeren van baxterzakjes | Cicero Zorggroep
Cicero zet weer een stap richting duurzamere zorg met de gescheiden afvoer van baxterzakjes (= een zakje op naam met verschillende medicijnen). Waar deze eerst handmatig werden verknipt en bij het plastic of restafval belandden, worden ze nu verzameld in speciale prullenbakjes en verwerkt in Destra Bags (= een zak voor het verpakken van vertrouwelijke materialen). De afvalverwerker zorgt vervolgens voor juiste verwerking. Medewerkers pikten de nieuwe werkwijze snel op, waardoor privacy gewaarborgd blijft én afval beter gescheiden wordt. Een mooie stap naar een duurzamer Cicero!
Cure: afvalscheiding (2)
Afvalscheiding op kantoor | OLVG
OLVG test op kantoorafdelingen of ze met de bestaande (dure) afvalbakken tóch twee stromen kunnen scheiden, met de Vriflex-set.
Talitha Hoppe (operatieassistent & coördinator green teams): “Liever kopen we niet nog meer bakken bij. Dat moet al voor de klinische afdelingen en we weten allemaal wat dat kost…”
De pilot loopt goed. Na wat opstartproblemen met een invaller bij de schoonmaak verloopt het nu soepel. Evaluatie volgt in mei 2024.
Care: afvalscheiding (1)
Duurzame afvalscheiding | Koraal
Om een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van de transitie naar een volledig circulaire economie startte Koraal in 2023 een afvalscheidingsproject dat recycling en participatie slim combineert. Bewoners met een LVB halen, samen met zorgmedewerkers, het afval op en brengen het naar onze eigen milieuparken. Duidelijke pictogrammen helpen bij de juiste scheiding.
Doel: in 2025 onder de 1 miljoen kilo afval per jaar, waarvan minimaal 25% gescheiden.
🎥 Kijktip: zie hoe bewoners dit oppakken op centrumlocatie Maasveld in Maastricht – daar is in 2023 al flink minder restafval gerealiseerd.
Cure: afvalscheiding (1)
Afvalscheiding op de OK | Jeroen Bosch Ziekenhuis
Sinds oktober 2022 scheiden we op de OK (er zijn er 16) niet alleen papier en restafval, maar ook plastic verpakkingen en PP-doeken. Inmiddels zamelden we al 3.000 kg plastic en 4.000 kg PP-doeken in – mede dankzij goede samenwerking en enthousiasme tussen OK, milieucoördinator, afdeling Logistiek en afvalverwerker.
📸 Op de foto: de opdekruimte met heldere afvalbakken voor gescheiden inzameling – zo maken we duurzaamheid zichtbaar en praktisch!
Campagneberichten uit het veld (2024)
Careyn
📻 En er was radio-aandacht. RTV Utrecht-verslaggever Robert Jan Booij bezocht voor het radioprogramma Aan Tafel woonzorglocatie Careyn Rosendael. Facilitair coördinator René Correljé leidde hem rond en liet zien hoe Careyn bezig is om zo weinig mogelijk afval achter te laten.
Gebruik onze supermooie Saamborgh Dopper om je dorst te lessen en neem je lunch mee in een broodtrommel in plaats van een plastic zakje.
Zo maken we samen Zorg zonder afval mogelijk!
Omring
🚮𝗣𝗿𝗼𝗷𝗲𝗰𝘁 𝗮𝗳𝘃𝗮𝗹 𝘀𝗰𝗵𝗲𝗶𝗱𝗲𝗻
Zorg zonder Afval-week bij Omring | 21-24 mei 2024
Minder afval, meer hergebruik. Op 5 Omringlocaties is het restafval al met 17% gedaald – van 76% naar 59% – dankzij afvalscheiding. ♻️
Via de interne Omring Marktplaats geven we spullen een tweede leven. Wat op de ene locatie over is, komt elders goed van pas. Zo voorkomen we verspilling én maken we elkaar blij. ❤️
ZuidOostZorg
🚮 Vandaag start de Zorg-zonder-Afval4daagse (21 t/m 24 mei)! ZuidOostZorg doet mee, samen met 200+ zorgorganisaties 💪
Deze week staan we stil bij hoe we samen minder verspillen en beter afval scheiden. In de video vertelt Amanda Raatjes waarom dit zo belangrijk is. 🌍
Duurzaam omgaan met grondstoffen is goed voor het milieu én voor het welzijn van bewoners, cliënten en medewerkers. Doe jij ook mee? 💚
Ommelander Ziekenhuis
Het Ommelander Ziekenhuis is aangesloten bij de Green Deal Duurzame Zorg. Coördinator logistiek Mary Kostwinder: “In deze Green Deal is afgesproken dat we in 2026 onze CO₂-uitstoot met 30% moeten verminderen ten opzichte van 2018. Daarnaast moeten we ons restafval in kilo’s in dezelfde periode met 25% verminderen.”
Stagiair Xander Swart helpt daarbij: “We zijn overgestapt op herbruikbare koffiebekers van koffiedik. Dat scheelde bijna 500.000 wegwerpbekers in een jaar. Ook zamelen we plastic apart in en stappen we over op vaten van gerecycled kunststof. Die besparen ruim 50% CO₂ ten opzichte van de oude blauwe vaten.”
Ter inspiratie een greep uit de Zorg zonder Afval activiteiten bij Laurens:
Samen in actie tegen afval > prikwandeling met cliënten, met iets lekkers als beloning. En een oproep om de prikopbrengst te posten op het intranet.
Inzamelen van plastic statiegeldflessen voor een goed doel
Nieuwe kleding nodig? Maak het zelf! > proefles naaien bij naaiatelier in de buurt
Laurens duurzame fashion show > met kledingstukken die je niet meer draagt of niet weet hoe te combineren
AppaTAART! Lever deze week 8 oude elektrische apparaten in en krijg een overheerlijke taart.
Wedstrijd afval verminderen op het werk > stuur je beste ideeën in om afval te verminderen op het werk. Het beste idee wint een cadeaubon
Koffiedik kijken: samen met cliënten oesterzwammen kweken
Vlogs door ambassadeurs van de Zorg zonder Afval Vierdaagse
Koninklijke Kentalis
📚 Zintuigenverhalen zijn korte verhalen over alledaagse situaties, speciaal voor kinderen en volwassenen met communicatie-uitdagingen.
Je vertelt ze met gebaren, pictogrammen, spraakknoppen én zintuiglijke prikkels zoals iets om te ruiken, proeven of voelen. Zo wordt het verhaal echt beleefbaar – ook zonder gesproken taal!
Voor de Zorg-zonder-Afvalweek zijn er twee speciale verhalen:
👧 Jip helpt de vuilnisman – voor jongere kinderen
🧑 Lynn werkt met afval – voor oudere kinderen & volwassenen
Pas ze eenvoudig aan je doelgroep aan. Download ze hieronder! ♻️
Cicero medewerkers zijn in het dagelijkse werk heel bewust bezig met afvalreductie, duurzame producten en scheiden van afval. Een goed voorbeeld is de keuken en het restaurant van zorgcentrum Schuttershof (Brunssum). Daar wordt onder andere regelmatig overlegd met de voedingsassistente om steeds in te kunnen spelen op portiegrootte, zodat voedselverspilling zoveel mogelijk beperkt wordt. Ook bij de samenstelling van het menu kijken medewerkers goed of ingrediënten in meerdere gerechten gebruikt kunnen worden, zodat restverwerking gemakkelijker is. Een vrijwilliger van Schuttershof verbouwt zelfs groente in de eigen moestuin. Dat is niet alleen lekker, maar ook nog eens duurzaam!
Yulius
𝗭𝗼𝗿𝗴 𝘇𝗼𝗻𝗱𝗲𝗿 𝗮𝗳𝘃𝗮𝗹
Yulius besteedt veel aandacht aan het milieu en aan duurzaamheid. In 2022 heeft Yulius de Green Deal 3.0 ondertekend. De Green Deal staat voor zorg met minimale CO2-uitstoot en een zo klein mogelijke impact op de leefomgeving. Met oog voor circulariteit van grondstoffen en materialen.
𝗧𝘄𝗲𝗲𝗱𝗲𝗵𝗮𝗻𝗱𝘀𝗸𝗹𝗲𝗱𝗶𝗻𝗴
Binnen Yulius zijn er verschillende initiatieven die inzetten op hergebruik van materialen. Zo zijn er meerdere winkeltjes waar we tweedehandskleding verkopen. Een van deze winkeltjes is De Parlevinker in Dordrecht, die dagbesteding biedt aan onder andere cliënten van Yulius. Hier is tweedehandskleding te koop en kunnen deelnemers leren om kleding te naaien, repareren en strijken.
Bovenij
De Zorg zonder Afval week is begonnen! ♻️🌍
En samen met 200 andere zorginstanties zet het BovenIJ zich in voor een beter milieu. Dit is wat we al doen:
♻️Steeds meer afdelingen scheiden nu plastic. Hiervoor hebben we een perscontainer om het te verzamelen.
♻️Vorige week is de nieuwe gipskamer geopend. Bij de bouw hiervan is veel materiaal hergebruikt.
♻️Sinds vorig jaar gebruiken we geen wegwerpbekers meer voor koffie en thee. Ook voor de maaltijden voor de patiënten wordt geen wegwerpservies meer gebruikt.
Wij doen deze week mee aan Zorg zonder Afval! ♻️💚 Tijdens deze actieweek van MPZ Milieu Platform Zorgsector hebben we aandacht voor het verminderen van afval en het beter scheiden van ons afval.
👉 Als zorgorganisatie dragen we bij aan de afvalstapel en -verbranding in Nederland. Met het ondertekenen van de Green Deal 3.0 zijn we verplicht om hier iets aan te doen. Pijler 4 van deze Green Deal, maximaal circulaire zorg in 2050, is daarbij het doel waar we naartoe werken.
Ziekenhuis Amstelland
Vandaag gaat de Zorg zonder Afval Vierdaagse van start! 🚮🗑️ Ruim 200 zorgorganisaties uit heel Nederland, inclusief wij, doen mee met deze campagne. Van 21 t/m 24 mei is er meer aandacht voor minder afval en betere afvalscheiding op de werkvloer 💚.
Naast de verschillende informatie die wij deze week in ons ziekenhuis delen over dit onderwerp is het doel van deze campagne:
🎗️meer bewustwording
🚫tegengaan van verspilling van grondstoffen
♻️bevorderen van hergebruik door afval goed te scheiden
👛 het besparen van kosten.
De campagne zet hopelijk zoveel mogelijk mensen aan tot verduurzaming op de werkvloer én zo mogelijk ook thuis. Het delen van kennis en ervaring over hoe eenvoudig bij te dragen geeft al veel inzicht in een groenere zorg 🌱.
Noorderbreedte
ZORGZONDERAFVAL | Tijdens de vierdaagse Zorg zonder afval besteden we deze week extra aandacht aan duurzaamheid. Hoe zijn we nou eigenlijk duurzaam bezig? Bij Noorderbreedte Toutenburg is het een serieus onderwerp: duurzaam tuinieren met micro-organismen, duurzaam monteren, plannen voor het scheiden van plastic of het opnieuw produceren. De bewoners op Toutenburg zijn trots op de duurzame dagbesteding. Junior Wiggers vertelt in een video over hoe de dagbesteding duurzaamheid heeft ingebed bij Noorderbreedte Toutenburg.
Zorggroep Elde Maasduinen
Goedemorgen! Lees je dit terwijl je je boterhammen smeert voor vandaag? Vergeet dan niet om te kiezen voor een broodtrommel in plaats van een plastic zakje. Kleine zaken zoals deze maken uiteindelijk een groot verschil.
Aveleijn
Binnen Aveleijn vinden we bewustwording rondom dit onderwerp erg belangrijk. Zo worden er voor én door cliënten workshops gehouden over het op de juiste manier scheiden van afval op locaties. Ook stimuleren we het initiatief van stichting Verpact, die scholen, bedrijven en stichtingen helpt om glas en PBD op te halen van locaties.
Ben je benieuwd naar meer info? Mail dan naar duurzaamheid@aveleijn.nl
Hoe zorg jij voor minder afval?🗑️
Prisma
Vandaag is het de start van de Zorg zonder Afval Vierdaagse! Dit is een actie in het kader van de landelijke Green Deal Duurzame Zorg. Want de zorgsector levert véél afval, alleen al aan voedsel en voedselresten. Daarom heeft Prisma samen met zo’n 200 zorgaanbieders uit heel Nederland deze vier dagen extra aandacht voor minder afval en betere afvalscheiding.🌿
Bravis Ziekenhuis
Bravis doet deze week mee aan de campagne #ZorgZonderAfval. Collega’s Annelies Holthuis (links) en Iris Vlasblom van ons green team SEH tonen met een glimlach een nieuwe bekken waarin zij materialen als bloedbuizen vervoeren. In plaats van wegwerpmateriaal zijn de draagbakjes op de SEH voortaan van herbruikbaar metaal en dus zorgt dit voor minder afval. Het is maar een greep uit de initiatieven die deze campagneweek in de kijker werden gezet. Zo maken WVS-medewerkers ook draagtassen van blue wrap, past de afdeling Geriatrie een werkwijze aan om minder ongebruikt incontinentiemateriaal weg te moeten gooien en startten collega’s met een challenge om zo weinig mogelijk te printen.
Zorg in Oktober
De zorgsector levert veel afval. Wij houden ons bezig om ons afval te verminderen en te voorkomen. Tijdens de Zorg zonder Afval vierdaagse (21 t/m 24 mei) delen we tips om samen te zorgen voor minder afval.
Sherpa doet mee aan de campagne Zorg zonder Afval van 21 tot en met 24 mei. Het doel van de campagne is meer aandacht voor minder afval binnen de zorg en om te zorgen voor meer afvalbewustzijn bij medewerkers en cliënten. Kortom: minder grondstofverbruik en meer afvalrecycling!
Een goed voorbeeld vanuit duurzaamheids- maar ook kostenperspectief, die het Facilitair Bedrijf recent gerealiseerd heeft, is de overstap van prullenbakken naast elk bureau naar het centraal scheiden van afval binnen de kantoren Botterstraat en de Hub Zandheuvelweg.
Door afval centraal te scheiden, besparen we enorm op het aantal afvalzakjes dat dagelijks gebruikt wordt.
Op activiteitencentrum De Zonnewijzer gaan ze regelmatig Prandelen. Dat is wandelen met een prikstok. Zo houden ze de buurt netjes. Wil je met cliënten in gesprek over het thema Afval? Vraag dan bij Sherpa Academie een werkboekje aan over afval. Mail naar academie@sherpa.org.
De Koperhorst
De Koperhorst doet mee aan de actieweek ‘Zorg zonder Afval’.
Woensdag voerde collega Jenneke een afval-audit uit, waarbij ze alle gezamenlijke prullenbakken onder de loep nam om te kijken of het afval goed gescheiden wordt. Het team dagactiviteiten scoorde het beste en ontvangt daarvoor vrijdag een leuke prijs!
