• Introductie
• Afvalscheiding & -verwerking
• Circulaire strategieën
• Afvalsoorten
• Reusables versus disposables
• Alle documenten

Documenten

Handreiking

• Draaiboek Afval voor de Zorg, 2024, MPZ
  Een gids vol praktische informatie en voorbeelden om te werken aan afvalscheiding en verspilling van grondstoffen tegen te gaan.
• Afvalwijzer en toolkit afvalscheiding, NVZA, 2025
  Elke dag gooien we afval weg, maar belandt het wel in de juiste bak? Uit een recente meting bij een ziekenhuisbereidingsunit bleek dat 90% van het afval in de SZA-bak daar niet thuishoorde. Dit leidt tot onnodige milieubelasting én hoge kosten, want de verwerking van SZA-afval is bijna negen keer duurder dan regulier afval. De NVZA Afvalwijzer helpt apothekers van het ziekenhuis en hun teams om afval beter te scheiden en zo bij te dragen aan een duurzamere en efficiëntere apotheek. Als extra hulpmiddel is er nu ook de Toolkit Afvalscheiding, met praktische richtlijnen en een stappenplan om de Afvalwijzer direct in de praktijk te brengen. Wil je inzicht krijgen in hoe jouw ziekenhuisapotheek beter kan omgaan met afval? Maak dan gebruik van NVZA Afvalwijzer en de Toolkit Afvalscheiding.
• Opzet nulmeting medicijnverspilling care
  Deze handreiking van MPZ (2024) helpt je om een nulmeting van medicijnverspilling uit te voeren binnen je instelling. Wie betrek je erbij en welke vragen stel je? Deze opzet is het best te gebruiken samen met de Excel rekentool.
• Milieuwijzer afval- en emissiepreventieblad intramuraal klinisch chemisch laboratorium, 1994, Stimular
• Milieuwijzer: Afval- en emissiepreventieblad intramuraal verpleegafdeling ziekenhuis, 1994, Stimular
• Milieuwijzer afval- en emissiepreventieblad intramuraal centrale keuken, 1994, Stimular
• Milieuwijzer afval- en emissiepreventieblad intramuraal huishoudelijke dienst, 1994, Stimular
• Voorbeeld 100% gerecyclde textiel kleding, 2022, Circularity bv
  Indicatie van haalbare besparing op grondstoffen, water, CO2 en pesticiden.
• Milieuwijzer: afval- en emissiepreventieblad intramuraal technische dienst, 1994, Stimular
• Informatieblad werken met preventie in ziekenhuizen en verpleeghuizen, 1997, Infomil
• Milieuwijzer afval- en emissiepreventieblad intramuraal verpleegafdeling verpleeghuis, 1994, Stimular
• Excel rekentool nulmeting medicijnverspilling
  Dit is een rekentool van MPZ (2025) voor care waar je getelde medicatie kan ingeven, waarbij automatisch links zitten naar CO2- equivalenten en grafiekjes om je eigen medicijnverspilling inzichtelijk te maken. Het is vrij te gebruiken en je kan je eigen medicatie toevoegen in het bestand.

Verdieping

• PMD-verpakkingsafval scheiden en recyclen - voor grote bedrijven, 2019, Rijkswaterstaat
  Een stappenplan voor grote bedrijven voor scheiden PMD verpakkingsafval, 2019, RWS.
• PMD-verpakkingsafval scheiden en recyclen - voor kleine bedrijven, 2019, Rijkswaterstaat
  Een stappenplan voor kleine bedrijven voor scheiden PMD verpakkingsafval, 2019, RWS.

Overig

• Analyse plastics waste in the OLVG, 2018, Circle Economy
  Analyse 9 afvalzakken met plastic afval in het OLVGF ziekenhuis zorg door Circle Economy, engelstalig, 2018

Praktijkvoorbeelden

• Medicijnrestenverspilling tegengaan met Pharmaswap - futureproof, 2019, MVO NL
  PharmaSwap is een marktplaats voor (ziekenhuis)apothekers om vraag en aanbod van dure medicijnen transparant te maken. en kosten en afval te voorkomen door bewaken houdbaarheidsdatum binnen de farmaceutische kolom (apotheek, groothandel, farmaceutische bedrijf)
• Service apotheek Bergen op Zoom gaat papierverspilling tegen met het groene pakket - futureproof, 2019, MVO NL
  Wij zijn Service Apotheek Bergen op Zoom. De stap die we zetten is om de patiënt gebruik te laten maken van onze e-health middelen met een contract waarmee de cliënt akkoord gaat met digitale bijsluiters en medicatieoverzichten
• Duurzaam initiatief 'Aan de bak' (voedselverspilling), 2024, Archipel Zorggroep
  Inzet van de Orbisk slimme afvalbak (artifical intelligence) als proef voor meten, analyseren van voedselverlies in restaurant en woongroepen. Pilot i.s.m. met Lunet, Vitalis en Archipel om voedselverspilling tegen te gaan (CZ duurzaamheidsprijs (2e plek), 2023)
• Duurzaam initiatief 'De juiste inco op het juiste moment', 2024, Archipel Zorggroep
  Proef voor scholing en inzet van het juiste incomateriaal voor de juiste redenen bij de juiste cliënten. Door het plasgedrag van cliënten in beeld te brengen kunnen we veel gerichter en vanuit welzijn van cliënten incomateriaal inzetten, maar ook de verschoningsmomenten inplannen.

Verslag & Presentaties

• Presentatie inzameling_elektrisch_afval,_lampen, oud, 2012, Wecycle
• PPT VANG Buitenshuis afvalvermindering in de zorgsector, 2016, Stimular
  Afvalverdeling & kansen voor reductie in de zorgsector, presentatie Stimular, 2016