Laatst gewijzigd:

Eis 4.1. Plan en evaluatie reductie gevaarlijke stoffen

Het doel

Het planmatig reduceren van het gebruik van gevaarlijke stoffen.

De eis

De organisatie heeft een actueel reductieplan gevaarlijke stoffen. Het plan bevat minimaal:

  • Beleid en doelstellingen;
  • Een overzicht van het gebruik van gevaarlijke stoffen; en
  • Geplande maatregelen voor reductie van het gebruik en onderzoek naar alternatieve niet- gevaarlijke stoffen;

De organisatie heeft een bijpassend actieplan. Het actieplan bevat maatregelen, prioriteiten, planning en verantwoordelijken en moet jaarlijks aantoonbaar worden geëvalueerd en, als nodig, worden bijgesteld.

Het plan wordt benoemd in of is onderdeel van het overkoepelende duurzaamheidsbeleid (eis 1.3). Het is opgesteld door een vakbekwame medewerker [D1] en houdt rekening met cliëntverantwoordelijkheid [D2]. Als verschillen tussen gebruik van stoffen op afdelingsniveau groot zijn, volstaan plannen per afdeling.

Inspectiemethode

Administratieve controle inhoud en na initiële keuring voortgang uitvoering plan.

Ambitieniveau

Geldt voor locatietype:

Gerelateerde doelstellingen

Thema 2 - doelstelling a

Toelichting

Als bestuurder van een zorgorganisatie ben je verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid van de medewerkers en cliënten. Een van de risico’s waar je mee te maken kunt krijgen, is het werken met gevaarlijke stoffen. Denk aan medicijnen, ontsmettingsmiddelen of gassen – stoffen die schadelijk kunnen zijn voor mensen of het milieu. 

Om te voldoen aan de wettelijke eisen en om de risico’s te beheersen, moeten een aantal zaken goed geregeld zijn. Hieronder een overzicht van de belangrijkste punten en zes vragen die je helpen te controleren of alles goed geregeld is.  

Wettelijke eisen voor het omgaan met gevaarlijke stoffen 

Intramurale zorgorganisaties zijn wettelijk verplicht om maatregelen te nemen voor de juiste omgang en opslag van gevaarlijke stoffen. Deze verplichtingen komen voort uit de Arbowet, het Arboconvenant en de Milieuwet- en regelgeving. Bij milieu- (ISO 14001) en/of arbo (OHSAS 18001) gecertificeerde organisaties zijn deze eisen verwerkt in het managementsysteem. 

Vanuit wet- en regelgeving wordt het volgende van de organisatie geëist:

Voorkom nadelige gezondheidseffecten: 

  • Voorkom blootstelling aan gevaarlijke stoffen; 
  • Zorg dat beschermingsmiddelen beschikbaar zijn en worden gebruikt;  
  • Vervang gevaarlijke stoffen door minder gevaarlijke alternatieven; 
  • Stel een Risico- Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) op (in bepaalde situaties). 

Zorg dat informatie over gevaarlijke stoffen snel toegankelijk is voor medewerkers: 

  • Houdt per afdeling overzicht op gevaarlijke stoffen;   
  • Maak duidelijke afspraken over het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen; 
  • Zorg voor informatie over de opslag van stoffen en de afvoer van afvalstoffen; 
  • Etiketteer gevaarlijke stoffen correct. 

Waarborg veiligheid; 

  • Voldoe aan de wettelijke eisen voor opslag van gevaarlijke stoffen; 
  • Volg aanvullende eisen op die voortkomen uit de verplichte Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). 

Wees voorbereid op calamiteiten: 

  • Leg noodprocedures vast bij persoonlijk letsel of materiële schade; 
  • Organiseer een goed functionerend bedrijfshulpverlening (BHV).  

Een snelle check:

  • Zijn de verantwoordelijkheden en taken rondom gevaarlijke stoffen duidelijk belegd in de organisatie? 
  • Beschikt de aangewezen functionaris voldoende kennis en middelen om deze taak goed uit te voeren? 
  • Hebben alle medewerkers aantoonbaar persoonlijk informatie en instructie gekregen over veilig werken met gevaarlijke stoffen? 
  • Is ‘veilig werken’ een vast agendapunt tijdens werkoverleggen op de afdelingen?
  • Zijn op basis van RI&E de risico’s in kaart en de voorzorgmaatregelen daadwerkelijk uitgevoerd?
  • Is er een informatiesysteem voor gevaarlijke stoffen beschikbaar, zodat medewerkers snel toegang hebben tot belangrijke informatie over aanwezige gevaarlijke (Veiligheidsinformatiebladen of MSDS)? 

Eén of meerdere vragen met ‘nee’ beantwoord? Dan is er werk aan de winkel! MPZ helpt je graag.  

Werkgroep Gevaarlijke stoffen

Werkgroep rond de Gevaarlijke stoffen applicatie (GSA): de databank met informatie hoe om te gaan met gevaarlijke stoffen. Van handelen…

Meer over deze werkgroep

Gevaarlijke stoffen applicatie (GSA)

Blijf in control, zowel praktisch als administratief, als het gaat om veilig omgaan met gevaarlijke producten.

Ontdek onze tool

Begrippenlijst

Een gevaarlijke stof is een stof die door zijn intrinsieke eigenschappen of de omstandigheden waaronder deze voorkomt, gevaar, schade of ernstige hinder kan veroorzaken voor mens, dier of milieu. Deze stoffen kunnen in verschillende vormen voorkomen, zoals vloeistoffen, gassen, poeders of vaste stoffen, en zijn vooral te herkennen aan de CLP-informatie Gevarenpictogrammen, signaalwoorden, gevarenaanduidingen (H-zinnen) en voorzorgsmaatregelen (P-zinnen). Deze informatie helpt gebruikers om de risico’s van chemische stoffen te begrijpen en passende maatregelen te nemen om deze risico’s te beheersen.

Een andere vraag over deze eis?

Vragenuurtje Milieuthermometer Zorg versie 7.0

online

Milieuthermometer Zorg

Veelgestelde vragen én antwoorden over de Milieuthermometer Zorg versie 7.0 vind je hier. Informatie over de thema's en eisen binnen de…

Lees meer

Handige links en documenten

We hebben alle relevante links en documenten overzichtelijk bij elkaar gezet.