Wat is belangrijk in de Milieuthermometer Zorg versie 7?

Het eisenschema van de Milieuthermometer Zorg versie 7 is in lijn met de ambities uit het Klimaatakkoord en de Green Deal Duurzame Zorg 3.0.

Sterkere focus op goede organisatie rondom duurzaamheid

In versie 7 ligt de focus op de Plan-Do-Check-Act (PDCA) cyclus. Dit betekent dat organisaties duidelijke plannen maken en jaarlijks evalueren op de voortgang, zodat bijgestuurd kan worden als nodig. Het doel hiervan is te stimuleren dat beleid concreet wordt en acties niet van de agenda verdwijnen. De evaluatie kan kort en krachtig om onnodig papierwerk te voorkomen.
Ook de bottom-up en top-down organisatie van duurzaamheid is versterkt met meer aandacht voor Green Teams en taken van bestuur en MT. De CSRD is op veel punten in te vullen via de Milieuthermometer Zorg. Hiervoor komt in januari 2025 een matrix beschikbaar (zie aanvullende documentatie).

Meer focus op communicatie over duurzaamheid

Bestaande en nieuwe communicatiemaatregelen in de Milieuthermometer Zorg hebben we bij elkaar gezet in één hoofdstuk (13). Dit maakt het makkelijker de communicatieafdeling van de organisatie te betrekken en deelverantwoordelijk te maken bij verduurzaming. Dit hoofdstuk richt zich naast interne en externe communicatie over duurzaamheid ook op training en onderwijs van (nieuwe) medewerkers. Dit sluit aan op thema 2 van de Green Deal Duurzame Zorg 3.0.

Verbreding en verdieping van de inhoud

De inhoud is verbreed met nieuwe duurzaamheidsthema’s. Voor zorgspecifieke onderdelen in de bedrijfsvoering zijn maatregelen toegevoegd. Dit is met name het geval voor circulair (volgens de R-ladder), zoals minder handschoenengebruik. In samenwerking met het Landelijk Netwerk de Groene OK is een onderdeel toegevoegd over verduurzaming in de operatiekamer. Ook is er beter gekeken naar toepasbaarheid van eisen in kleinschalige woonvormen en zijn specifieke maatregelen opgesteld. Het thema voeding is uitgebreid met heldere ambities voor de eiwittransitie. Ook op de energietransitie zijn concrete uitbreidingen gemaakt, zoals energiebesparing op beeldschermen en medische diepvriezers.

Hoe verhoudt versie 7 tot de Green Deal Duurzame Zorg 3.0?

Niveau zilver is volledig in lijn gebracht met de doelstellingen uit de Green Deal Duurzame Zorg 3.0. Dit betekent dat organisaties die deze green deal getekend hebben daar uitvoering aan kunnen geven door de Milieuthermometer Zorg eisen in de organisatie te borgen met een zilveren certificaat.

Certificering op niveau goud gaat nog een stap verder:

• een toename van het aantal verplichtingen op alle thema’s
• meer communicatie en meer transparantie naar buiten toe
• inkoop van minimaal 30% groene stroom

Voor wie is de nieuwe versie?

We hebben bij het opstellen van de eisen rekening gehouden met verschillende doelgroepen. Het wordt nu makkelijker het schema te halen op organisatieniveau als je veel kleine locaties hebt. Met een certificaat op organisatieniveau voldoe je heel eenvoudig aan de EED-plicht (vinkje in het eLoket van RVO) en hoef je dus geen vestigingsrapportage in te dienen voor de locaties die niet gecertificeerd zijn.

Voor ziekenhuizen met buitenpoli’s, diagnostische centra en ZBC’s of klinieken is het nu ook mogelijk een Milieuthermometer Zorg certificaat te halen. Deze organisaties volgen het schema van de ziekenhuizen.

Het RIBW-schema hebben we eruit gehaald. Organisaties met een RIBW-achtige structuur kunnen aan de Milieuthermometer voldoen door een combinatie van keuring volgens het reguliere care schema op minimaal één locatie en voor de kleine of zeer kleine locaties volgens het kleien schema. Ook met de audit(kosten) wordt hiermee rekening gehouden, zie hoofdstuk 4 in het schema en de handleiding.

Hoe zit het met begeleidende documentatie?

Nu het schema compleet is werken we hard aan de begeleidende documentatie. Er zijn nieuwe formats in de maak, nieuwe handreikingen (o.a. wetgeving en opslag van gevaarlijke stoffen) en natuurlijk weer een nieuw Excel werkdocument. We werken daarvoor ook aan een importfunctie van de oude naar de nieuwe Excel.

Milieuthermometer Zorg Toolbox
MPZ werkt aan een vernieuwde website. Ook de Milieuthermometer Zorg zal een duidelijke plek krijgen binnen de kennisdossiers die MPZ onderhoudt. Tot die tijd werkt MPZ met een aparte Milieuthermometer Zorg Toolbox. In de toolbox vind je per eis een overzicht van de Toelichtingen & achtergrondinformatie, FAQ’s, Begrippenlijsten, formats en voorbeelden van anderen.

Overgangsperiode naar versie 7: wat betekent dit voor jouw organisatie?

Het geactualiseerde certificatieschema (v. 7) is op 1 januari 2025 gepubliceerd en is geldig voor een periode van drie jaar tot 1 januari 2028.

De volgende situaties kunnen zich voordoen:

Reeds gecertificeerd? Overgangstermijn van één jaar tot 1 januari 2026

Voorbeeld: De eisen voor duurzaam inkopen zijn aangescherpt of vernieuwd. De instelling voert op 1 maart 2026 een inkooptraject uit en de controle audit vindt pas plaats op 1 december 2026. De zorgorganisatie dient op het moment van de controle sowieso aan de nieuwe eisen te voldoen en aan te tonen dat het inkooptraject na 1 januari 2026 is uitgevoerd in overeenstemming met de nieuwe eisen.
Kortom: na 1 januari 2026 dienen alle instellingen aan de nieuwe eisen te voldoen ongeacht het moment waarop de controle plaatsvindt.

Reeds gecertificeerd? Nieuwe offerte i.v.m. uitbreiding aantal locaties, hoger niveau certificering of afloop huidige cyclus

Nog niet gecertificeerd?

Let op: in verband met extra werk auditor kan de werkwijze van controles veranderen

Het advies van MPZ, SMK en CERTI Nederland is om in een zo vroeg mogelijk stadium aan de eisen van het vernieuwde certificatieschema (v. 7) te voldoen. De organisatie heeft altijd de gelegenheid om op eventuele geconstateerde afwijkingen te reageren met corrigerende maatregelen en kan daarmee de audit als leermoment gebruiken. In een uiterst geval, indien blijkt dat binnen een reële termijn (maximaal drie maanden) niet aan de eisen van het nieuwe certificatieschema kan worden voldaan, kan de instelling alsnog een beroep doen op de bovenstaande overgangstermijnen.

Hoe verliep het updateproces?

Een koepelteam met een brede vertegenwoordiging van gebruikers van de Milieuthermometer Zorg heeft een jaar gewerkt aan de update. Themateams met ca. 30 experts uit alle domeinen van de (intramurale) zorg hebben input geleverd voor vernieuwing. Gebruikers en stakeholders reageerden via twee consultatierondes (juli en september) op de inhoudelijke voorstellen. Zij reageerden ook op suggesties voor het amibitieniveau van eisen en de relevantie van eisen voor bepaalde doelgroepen. Voor diverse thema’s zijn kennispartners en -instituten benaderd voor inhoudelijke bijdrage.

Certi (de auditerende instelling van de Milieuthermometer Zorg) heeft een validatiepilot uitgevoerd om de toetsbaarheid van de nieuwe eisen te beoordelen en het College van Deskundigen non-food van SMK heeft op verschillende momenten in het proces expertise geleverd en tot slot goedkeuring over het definitieve schema uitgesproken.

Het koepelteam bestaat uit gebruikers en certificaathouders, adviseurs, auditoren en leden van SMK.

• Irene Straatsburg, Careyn (ouderenzorg), zilver gecertificeerd
• Monique Kortekaas, Maasstad (Ziekenhuis), zilver gecertificeerd
• Saskia Wesseling, Alrijne (Ziekenhuis en ouderenzorg), goud gecertificeerd
• Meike Campen, Stichting Stimular/MPZ
• Judith de Bree, Stichting Stimular/MPZ
• Adriaan van Engelen, Stichting Stimular/MPZ
• Dianne de Wild, MPZ
• Feri Duller, Certi Nederland
• Maarten Leijdekkers, Certi Nederland
• Ineke Vlot, SMK