Portefeuilleroutekaart CO2-reductie, wetgeving en de Milieuthermometer Zorg voor de energietransitie zorg

16 april 2021

De klimaatontwrichting staat wereldwijd op de agenda, de zorg is al in 2019 geconfronteerd met de één na de andere nieuwe wetgeving voor energiebesparing. De Green Deal Duurzame Zorg uit 2018 en het landeljk Klimaatakkoord uit 2019 zet de zorgsector op schep voor een blijvende aanpak gericht op de afspraak 49% CO2 reductie in 2030 en 95% CO2 reductie in 2050. Inh het kader van al gemaakte Europese afspraken voor extra CO2-reductie zal het hier niet bij blijven.

De afspraak met de branches is dat zorgorganisaties voor 1 juli 2021 de portefeuille-routekaart opstellen en inleveren voor (anonieme) analyse door MPZ/TNO. De branches hebben hierover al flink gecommuniceerd. Dit is in aanvulling op de wetgeving, en ter voorkoming van extra wetgeving. Met de routekaart aanpak kunnen de instellngen op basis van een eingen plan op portefeuiileniveau de energietransitie aanpakken.

De huidige stand van zaken van wetgeving wordt hieronder verduidelijkt:

• Activiteitenbesluit Het Activiteitenbesluit (voorheen Wet Milieubeheer) schrijft voor dat alle instellingen het milieu moeten ontzien en alle maatregelen moeten nemen die zich in redelijke termijn, lees 5 jaar of 10 jaar bij nieuwbouw, terugverdienen. De gemeente is het bevoegd gezag.
• Lijst erkende maatregelen energiebesparing 2019 heeft de overheid een lijst met erkende maatregelen energiebesparing gepubliceerd voor de zorg. Van zorgorganisaties wordt verwacht dat zij deze maatregelen uitvoeren, tenzij men kan anatone dat de kostne onevneredig hoog zijn. De maatregelen voor een natuurlijk moment dienen al uitgevoerd te zijn, en de maatregelen voor een natuurlijke moment dienen ingepland te worden.


• Informatieplicht erkende maatregelen energiebesparing Het ministerie van EZK heeft aanvullend de Informatieplicht vastgelegd. Alle vestigingen met meer dan 25.000 m3 aardgasverbruik en/of meer dan 50.000 kWh elektraverbruik op jaarbasis moeten via het E-loket van de RVO in 2019 gerapporteerd zijn met de staat van het nemen van de erkende maatregelen energiebesparing. De gemeenten handhaving dit.


• EED audit rapport 31 december 2020 Zorginstellingen met meer dan 250 medewerkers zijn vanuit de Europese wetgeving EED verplicht tot het opstellen van een 4 jaarlijks energiebesparingsrapportage op concernniveau. In 2019 heeft het ministerie van EZK deze taak bij de gemeenten weggehaald en centraal bij de RVO neergelegd.
  
  In 2020 geldt voor de EED een nieuw format. De zorg heeft hiervoor een alternatief afgesproken wat meer in lijn ligt met de toekomst. TNO heeft voor de ziekenhuizen een handleiding voor de routekaart CO2-reductie opgesteld welke ingezet kan worden als EED-rapportage. MPZ-Stimular hebben voor de care een CO2-reductietool met bijpassen EED format opgesteld wat voldoet aam de EED. Dit is met de branches en RVO afgesproken en voorkomt dubbel werk. Dit format kan hier hier gedownload kan worden. RVO is januari 2021 gestart met handhaving EED. Wie met RVO contact opneemt kan enig uitstel aanvragen.


• CO2 Routekaart zorgvastgoed Zorgorganisaties kunnen hiermee een eigen, efficiënte aanpak optuigen. De ambities voor de routekaarten zijn in lijn met het Klimaatakkoord en dat betekent 49% CO2 reductie in 2030 en 95% in 2050 t.o.v. het jaar 2018.
  
  • Voor de care Zie de Wegwijzder Portefeuilleroutekaart Care op de website van het EVZ. Zie ook de info van:
    - ActiZ: Toolkit
    - VGN: Routekaart CO2-reductie en energie-audit
    - De Nederlandse ggz
  • Voor de cure Voor de routekaarten ondersteunt het Experticecentrum verduurzaming zorg (Stimular-TNO) de instellingen.
  
  
• BENG Voor nieuwbouw geldt vanaf 2021 de BENG wetgeving en TO-juli als onderdeel van het Bouwbesluit. BENG en TO-juli betreffen niet alleen energiebesparing bij nieuwbouw, maar ook de inzet van duurzame energie en het voorkomen van teveel koelbehoefte. Dit is een verbetering van de eerdere EPC-eis uit het Bouwbesluit. De eisen zijn een compromis, gericht op de achterblijvers en zeker nog niet optimaal. Verdergaande energiemaatregelen leveren nl lagere kosten op.

Wetgeving in de kast
De overheid is nog niet klaar met wetgeving. Zo bestaan er al plannen voor wetgeving voor van het gas af voor bestaande gebouwen, verplichte eis van A-label voor alle gebouwen, verplichting voor zonnepanelen op daken. Ook wordt gewerkt aan normering van energieverbruik per m2 voor bestaande gebouwen afhankelijk van de vastgoedfunctie. Hoe dit wordt uitgewerkt moet nog blijken.

Milieuthermometer Zorg
Vaak volgt de vraag hoe de wetgeving en afspraken voor de routekaart samengana met de Milieuthermoemter zorg.
De Milieuthermometer Zorg is voor de sector een milieuzorgsysteem met keurmerk en biedt een passende basis voor werken aan duurzaamheid. Instellingen die het keurmerk niveau brons of hoger halen voldoen aan milieuwetgeving en aan het werken met de routekaart. Het betrekt alle afdeling van de instelling bij duurzaamheid is en een routekaart om op passende snelheid te werken naar klimaatneutraal en circulaire werken.

Een pluspunt van het keurmerk is dat daarmee voldaan wordt aan de EED rapportageplicht voor de vestigingen die onder het keurmerk vallen. Enkele banken geven rentekorten, en in 2021 is het keurmerk tevens goedgekeurd voor GRESP, een beoordelingssysteem dat steeds meer vastgoedinvesteerders gebruiken en voor de taxatie van het vastgoed.

Een indicatie is dat voor de langdurige zorg 49% CO2 reductie neerkomt op een investering van circa € 100,- per m2 vloeroppervlak. Deze investering verdient zich voor 2030 terug. Door de maatregelen over de jaren te spreiden in het meerjarenonderhoudsplan blijven de kosten en besparingen ongeveer in evenwicht en dalen de enerigekosten jaarlijks. Voor ziekenhuizen is het minder eenduidig een indicatie van kosten en besparingen te geven.

Dus, wat moet u in onderstaande volgorde doen:

1. Voer n.a.v. de Informatieplicht de erkende maatregelen voor energiebesparing voor een zelfstandig moment direct uit. Plan de natuurlijke moment maatregelen in het onderhoudsplan voor de komende jaren.
2. Maak een Portefeuille-routekaart CO2-reductie. Streef naar maximale CO2 reductie. Voor de sector is de doelstelling: 49% CO2 reductie in 2030 en 95% CO2 reductie in 2050
3. Maak met de routekaart een EED-rapport of haal het bronzen niveau Milieuthermometer Zorg en lever dat bij e-loket RVO in.
4. lever de routekaart in bij NVZ (Ziekenhuizen) of MPZ (langdurige zorg)

Wilt u meer weten? kijk ook op www.expetisecentrumverduurzamingzorg.nl