Duurzame brandstoffen voor personenauto’s en bestelauto's
Diesel en benzine zijn de meest gebruikte brandstoffen voor wegverkeer. Om een leefbaar klimaat te behouden, is het noodzakelijk dat we ook voor wegverkeer duurzame energie gaan gebruiken. Op het moment is er niet één beste keuze; er zijn meerdere duurzame alternatieven. Rijden op elektriciteit (100% of plug-in hybride), bio-CNG (biogas) of bio-ethanol en biodiesel uit afval en residuen zijn op dit moment de beste opties.
Dit artikel helpt je te bepalen welke duurzame brandstoffen het meest kansrijk zijn voor de personenauto’s en busjes/bestelwagens van jouw bedrijf. Eerst worden de alternatieven vergeleken. Vervolgens worden de beste keuzes voor veel voorkomende situaties beschreven. Dit artikel eindigt met een meer gedetailleerde uitleg per alternatief.
Lees ook de tip over Duurzame brandstoffen voor vrachtauto’s.
Overzicht alternatieve voertuigbrandstoffen
Onderstaand schema (TNO en CE Delft, 2014) beoordeelt brandstoffen op:
- Milieu-emissies over de hele keten (well-to-wheel)
- Luchtverontreiniging: NOx en fijnstof
- Klimaat: CO2-uitstoot
- Praktische haalbaarheid
- Actieradius
- Infrastructuur, ofwel beschikbaarheid langs de weg of bestelbaarheid in geval van eigen tank
- Economie, ofwel aanschaf- en gebruikskosten
Benzine is de referentie en scoort op alle items “in het midden”. Rechts / groen is beter, links / rood is slechter dan benzine.
Biodiesel ontbreekt in dit overzicht, maar wordt wel meegenomen in de vergelijking.
Voor bestelbusjes ziet de weergave er nagenoeg hetzelfde uit. Als ze relatief veel kilometers maken en/of zwaarder beladen zijn, wegen de actieradius en de infrastructuur zwaarder mee in de keuze.
Beste alternatieven
Rijden op elektriciteit (100% of goed gebruikte plug-in hybride), bio-CNG (biogas), bio-ethanol en biodiesel uit afval en residuen zijn op dit moment de beste opties vanuit milieuoogpunt en praktische en economische haalbaarheid. De overige opties hebben slechts een klein milieuvoordeel of zijn praktisch en/of economisch nog niet haalbaar.
Elektrisch rijden is de beste keuzes ter vermindering van de luchtverontreiniging. Elektrisch rijden heeft ook weinig CO2-uitstoot. Een voertuig met elektrische aandrijving volstaat voor een groot deel van het zakelijk gebruik van personenauto’s en busjes/bestelwagens. Elektrische auto’s zijn duurder in de aanschaf, maar over de levensduur goedkoper. Kies waar mogelijk voor elektrisch rijden. Experimenteer minimaal met een of enkele elektrische auto’s. Dit ondersteunt de opschaling.
Biobrandstoffen (biogas, bio-diesel/HVO of bio-ethanol) zijn een goed alternatief als elektrisch niet voldoet vanwege de actieradius. Welke soort is afhankelijk van tankstations in de buurt van jouw bedrijf.
Een voertuig op bio-CNG (biogas) heeft een grotere actieradius dan een elektrisch voertuig en is in de aanschaf veel goedkoper. Qua milieufactoren is bio-CNG lang niet zo goed als elektrisch rijden, maar veel beter dan diesel en benzine.
Bio-ethanol en biodiesel (HVO of FAME) zijn geschikt voor de langste afstanden. De (directe en indirecte) emissies hangen echter sterk af van de herkomst van het product en in het beste geval (uit afval en residuen) zijn ze even duurzaam als biogas.
Samenvatting
Beste alternatieven nu:
Bij ‘tanken’ langs de weg: Elektrisch (100% of plug-in hybride), Biogas = bio-CNG, HVO (ook als Renewable diesel, Blauwe diesel, HVO-biodiesel op de markt) en op enkele plaatsen Waterstof
Bij ‘tanken op de zaak’: Bio-ethanol, Biodiesel
Beste alternatieven in de toekomst: Elektrisch (100%) en mogelijk Waterstof
Toelichting per brandstof
Elektriciteit, plug-in hybride, hybride aandrijving
100% elektrische auto’s stoten geen luchtvervuilende emissies uit en weinig CO2. Met echte groene stroom is de CO2-uitstoot zelfs 0. Over het algemeen zijn elektrische auto’s het interessants voor stedelijke gebieden en afstanden tot 200 km, maar steeds meer modellen zijn ook geschikt voor langere (zakelijke) ritten. Elektrische auto’s zijn aanzienlijk duurder in aanschaf, maar de kosten per kilometer zijn een stuk lager dan diesel- en benzine-auto’s.
Plug-in hybrides zijn inzetbaar voor kortere woon-werk afstanden en hebben een groot milieuvoordeel, mits de gebruikers daadwerkelijk laden en elektrisch rijden. Als de afstand te groot is, of weinig elektrisch gereden wordt, kan het rijden van een hybride zelfs een averechts milieu-effect hebben.
Een hybride auto heeft ook een elektromotor, maar kan niet aan het net worden opgeladen. Dit type elektrische auto laadt zich op met de remenergie. Hierdoor wordt de auto een beetje efficiënter, met minder CO2- en andere luchtverontreinigende emissies tot gevolg.
Kies waar mogelijk voor elektrisch rijden (100% of plug-in hybride). Experimenteer minimaal met een of enkele elektrische auto’s. Dit ondersteunt de opschaling.
Lees meer in de tips Elektrische personenauto’s en Elektrische bestelauto’s en personenbussen.
H2 brandstofcel (waterstof)
Waterstof is een zero-emissie brandstof: bij de omzetting in elektriciteit in een brandstofcel komt geen luchtverontreiniging vrij. Waterstof wordt nu grotendeels uit aardgas gemaakt. Waterstof kan met groene stroom emissievrij geproduceerd worden, maar bij die omzetting gaat wel energie verloren. Waterstof als voertuigbrandstof is nog in de ontwikkelfase: Nederland heeft slechts vier tankstations voor waterstof (feb 2019) én rijden op waterstof is financieel nog minder aantrekkelijk.
Bedrijven in de buurt van één van de tankstations kunnen “experimenteren” met waterstofauto’s. Dit is op dit moment niet milieuvriendelijker dan elektrisch rijden maar ondersteunt de opschaling.
Lees meer in de maatregel Waterstofauto’s op brandstofcel.
CNG en bio-CNG (aardgas en biogas)
Aardgas, voor personenvervoer verkrijgbaar in de gecomprimeerde vorm CNG, is ongeveer even milieu(on)vriendelijk als benzine. Aardgas is een goede tussenstap naar biogas, wanneer er nog geen biogas beschikbaar is op nabijgelegen tanklocaties.
Wanneer biogas i.p.v. aardgas wordt getankt (geen aanpassingen nodig aan het voertuig), wordt er flink gereduceerd op de CO2-uitstoot. Biogas is redelijk goed beschikbaar doordat een groot deel van het in Nederland opgewekte biogas aan vervoer wordt gealloceerd: er zijn zo’n 150 tanklocaties waar aardgas/biogas getankt kan worden. Ieder klant kan ook hier 100% groengas tanken door daarover afspraken te maken met de leverancier.
Daarnaast bieden aardgas en biogas de voordelen van een grotere actieradius (250-500 km). De kosten per kilometer zijn lager dan van benzine en diesel. De meerkosten van een (bio)gasvoertuig zijn beperkt en verdienen zich terug vanaf 10.000 km per jaar voor personenauto’s en 15.000 km per jaar van bestelbusjes.
Biogas is een goed alternatief als elektrisch niet voldoet vanwege de actieradius en er een tankstation voor aardgas/CNG in de buurt is.
Lees meer in maatregel Aardgasauto’s en Rijden op biogas.
Bio-ethanol en biodiesel
Bij een laag bijmengpercentage kunnen biodiesel (FAME) en bio-ethanol zonder aanpassingen worden getankt in bestaande diesel- en benzinevoertuigen. Bijmengen is standaard in Nederland: aan de pomp wordt B7 (7% biodiesel en 93% diesel) en E5/10 (5 of 10% bio-ethanol en 95 of 90% benzine) verkocht. Bij hogere percentages zijn mogelijk aanpassingen aan de motor nodig.
Bio-ethanol en biodiesel (zowel FAME als HVO) zijn in potentie duurzaam, maar dit is sterk afhankelijk van de grondstof en het productieproces. Er zijn varianten op de markt die een reductie van 85% CO2 teweegbrengen; de zogenaamde tweede generatie biobrandstoffen geproduceerd uit afval en residuen. Echter, biobrandstoffen geproduceerd in de landbouw, zoals energiegewassen, veroorzaken problemen in de voedselketen en hebben een geen positief effect op de CO2-uitstoot t.o.v diesel en benzine.
B30 (30% biodiesel), B100 (100% biodiesel) en E85 (85% bio-ethanol) zijn bij 20 tot 40 openbare tankstations te verkrijgen. Biodiesel (met name HVO-biodiesel die verkocht wordt onder namen als Blauwe diesel en renewable diesel) is in opkomst en bij tientallen tankstations te koop. Echter, het is vaak lastig om de herkomst van de brandstof, en dus de duurzaamheid, te achterhalen. Vloeibare biobrandstoffen zijn dus met name interessant voor bedrijven met eigen tankfaciliteit die zo eisen kunnen stellen bij de inkoop van de biobrandstof.
Lees meer in maatregel Biobrandstoffen.
LPG
Liquified petroleum gas (LPG), ook wel autogas genoemd, is een mengsel van propaan en butaan in vloeibare vorm. De totale milieuscore is beter dan diesel en vergelijkbaar met benzine. Het LPG-systeem kan makkelijk in bestaande auto’s worden gebouwd en is daarom een laagdrempelige optie. LPG is verkrijgbaar bij ± 1.700 tankstations in Nederland (40%) en is per gereden kilometer goedkoper dan benzine en diesel.
Bio-LPG is niet op grote schaal beschikbaar, maar is groeiende. Met de komst van bio-LPG wordt rijden met een lpg-voertuig duurzamer. Voor bio-LPG geldt, net als voor bio-ethanol en biodiesel, het belang van de oorsprong van de brandstof. Kies altijd voor productie uit afval en residuen.
Vanwege de slechte beschikbaarheid van bio-LNG ligt investeren in een LPG-systeem niet voor de hand.
GTL
GTL is een dieselbrandstof gemaakt uit aardgas en kan in een normale dieselmotor gebruikt worden. Bij de verbranding heeft GTL een kleine reductie van luchtverontreinigende emissies en CO2-uitstoot tot gevolg. Voor de productie is echter energie nodig, waardoor het totale milieuresultaat ongeveer gelijk is aan diesel. GTL wordt bij een beperkt aantal openbare tankstations aangeboden. GTL is in voldoende mate beschikbaar, waardoor bedrijven met eigen tankfaciliteiten hier goed gebruik van kunnen maken.
GTL is interessant voor een bedrijf dat met een bestaand wagenpark bij wil dragen aan een betere luchtkwaliteit.
Lees meer in maatregel GTL in dieselmotoren
Bron: Brandstoffen voor het wegverkeer, Kenmerken en perspectief, TNO en CE Delft, 2014
De maatregel is afkomstig van Stimular.nl, een website die actueel gehouden wordt door Stichting Stimular. Op Stimular.nl vindt u nog meer besparingstips, voorbeelden en inspiratie, ook voor andere branches.