Pelletketel / houtsnipperketel

Beschrijving

Een pelletketel (ook wel houtsnipperketel, houtpelletkachel) is een CO₂-arm alternatief voor de cv-ketel. De ketel verbrandt hout met een rendement van 80 tot 95%. De pellets of snippers worden opgeslagen in een opslagtank/silo of bunker. Wanneer er warmtevraag is worden de pellets vanuit de opslag automatisch naar de ketel toegevoerd.

Houtpellets worden gemaakt van houtafval uit de bosbouw en houtindustrie. Droge houtspaanders worden onder hoge temperatuur samengeperst. Harsen uit het hout houden daarna de pellets in vorm. De kwaliteit en het rendement van pellets wisselt. Goede kwaliteit pellets zijn herkenbaar aan het kwaliteitskeurmerk EN+. Het NTA 8080 certificaat borgt zowel de kwaliteit van de pellets als dat het materiaal uit gecontroleerde houtkap komt. De energie-inhoud van pellets verschilt: pellets van naaldbomensnippers leveren per kg minder energie dan pellets van hardhoutsnippers.

In plaats van pellets kunnen ook houtsnippers gebruikt worden. Dit vergt wat meer onderhoud en er is een groter opslagvolume nodig. Houtsnippers zijn wel goedkoper in de aanschaf. Als je vers snoeiafval wilt inzetten moet dit nog versnipperd worden en aan de lucht drogen, je hebt daarvoor extra opslagruimte nodig.

Extra onderhoud ten opzichte van CV-ketel:

Afvoeren as (mag als bedrijfsafval)
(Laten) reinigen warmtewisselaar (meestal via onderhoudscontract)
Bijvullen pellets/snippers (silogrootte en ketelverbruik bepaalt hoe vaak dit nodig is, reken op drie tot twaalf keer per jaar)

Toepasbaarheid

De toepasbaarheid is vergelijkbaar met een cv-ketel en kan aangesloten worden op bestaande radiatoren en/of vloerverwarmingssystemen.
Er moet plek zijn voor een buffervat, met een buffervat kan de ketel vrij constant werken en hoeft die niet steeds aan te slaan: dat scheelt uitstoot van fijnstof en ook kun je daardoor met een kleinere ketel toe.
Er moet voldoende ruimte zijn voor de brandstofvoorraad op begane grond of in de kelder. Ter indicatie:
- een huishouden verstookt 4 m³ pellets per jaar. Als er ieder kwartaal geleverd wordt is dus 1 m³ opslag nodig.
- Bij een grote installatie is het goed om rekening te houden dat de leverende vrachtwagen in één keer zijn vracht kwijt kan. 25 ton pellets betekent bijvoorbeeld 40 m³.
Een houtketel kan toegepast worden in een situatie zonder gasaansluiting. Maar, regelmatig wordt een kleine gasinstallatie voor piekmomenten en/of als back-up toegevoegd.
Houtverwerkende bedrijven kunnen hun eigen houtafval voor zover het niet geschikt is voor hergebruik gebruiken voor verwarming van hun pand en/of buurpanden. Zie tip Houtverbrandingsinstallatie.
Als je eigen snoeihout wil inzetten als energiebron in een houtsnipperketel moeten de houtsnippers geschikt gemaakt worden voor de ketel. Ze moeten gedroogd en geschoond/gesorteerd worden. Anders krijg je een instabiele, minder schone verbranding en veel asresten. Het omzetten van hout naar houtsnippers zal je dus meestal moeten uitbesteden.
Houd rekening met een eventueel gemeentelijk verbod op het toepassen van houtgestookte installaties (in woningen/woongebieden).
Zorg dat de installatie voldoet aan de actuele emissie-eisen voor stookinstallaties.

Milieuaspecten

Het verstoken van biomassa vermindert de CO₂-emissie omdat het geen fossiele brandstof is. Wel wordt vaak in de productieketen CO₂ uitgestoten door bijvoorbeeld de vrachtwagens die de biomassa vervoeren en de fabriek waar de biomassa is versnipperd of vergist. Het verstoken van biomassa is daarom niet CO₂-neutraal maar zorgt voor een vermindering van CO₂-uitstoot van ca. 75%. Houtsnippers en ‘afvalhout-pellets’ hebben netto een veel lagere CO₂-uitstoot dan ‘vers-hout-pellets’. Dat komt omdat hout voor vers-hout-pellets actief gedroogd wordt om er pellets van te maken. Houtsnippers worden meestal aan de lucht gedroogd en afvalhout is al gedroogd.
De uitstoot aan NO_x en fijn stof van houtpelletketels is hoger dan bij aardgasketels; het is echter wel veel lager dan bij open haarden waarmee het soms wordt vergeleken. Je hebt hier invloed op: kies voor een installatie die voldoet aan hoge emissie-eisen.
Let op keurmerken voor de duurzaamheid van de houtpellets, zoals het Better Biomass label.

Financiële aspecten

De pelletketel is duurder dan een vergelijkbare aardgasketel, maar de brandstof is goedkoper. Bij grotere hoeveelheden dalen de kosten van de houtpellets.

Houtgestookte CV-installaties verdienen zich ongeveer terug vanaf een gasverbruik van 10.000 m³ per jaar.

Kostenindicatie voor een kleine (10 kW) pelletketel: De ketel kost € 6.000 (excl. installatiekosten). Hierop is subsidie mogelijk waardoor de kosten vergelijkbaar zijn met een aardgasketel. Het jaarlijkse verbruik van 3.600 kilogram pellets kost ongeveer €1.200. Een vergelijkbare aardgas-ketel zou jaarlijks 1.800 m³ aardgas gebruiken, ofwel € 1.100 (€ 0,60 per m³ aardgas). Aardgas en houtpellets ontlopen elkaar hier dus weinig in kosten.

Bron: Stichting Stimular, Milieucentraal